Antalya Mimarlar Odası: Falezler Yok Olmasın! Rant Planına Hayır!

Muratpaşa İlçesini bütünüyle etkilemektedir. Bu kadar büyük bir alanı kapsayan İmar Planı Değişikliği, plan tadilatı değil ölçek olarak bir “İMAR PLANI REVİZYONU” dur.

Söz konusu 1/1.000 ölçekli Uygulama İmar Planları; İmar Mevzuatı, Planlama Tekniği, Şehircilik İlkeleri, Kamu Yararı ve Kentin Mevcut Yerleşim Özellikleri yönüyle aykırılıklar taşımaktadır” denildi.

Mimarlar Odası Antalya Şubesi 1985 tarihinden itibaren Antalya ve Lara kıyı bandında, bilimsel verilerden uzak kararlar alınmış ve uygulanmıştır diyerek Antalya Büyükşehir Belediyesi’nin

“Yençok 15 Kat” kararını mahkemeye taşıyarak nedenlerini şöyle belirtilmiştir:

“Eski liman (bugünkü yat limanı) çevresinde kurulmuş olan Antalya, 1950’li yıllara kadar tarımsal bir hinterlandın merkezi olan, ekonomisi ağırlıkla ticaret ve hizmet sektörlerine dayanan bir kıyı kenti iken,

1950 sonrasında hızlanan göç ve yaşanan nüfus artışı ile dönüşüm ve değişimlere uğramıştır.

1985 yılında yürürlüğe girmiş olan 3194 sayılı imar kanunuyla, imar planlarını yapma, yaptırma, değiştirme ve onama yetkileri Belediyelere verilmiştir.

Özellikle bu tarihten itibaren Antalya ve Lara kıyı bandında, bilimsel verilerden uzak kararlar alınmış ve uygulanmıştır.

Bu sürecin sonucu olarak, kent bugün yoğun ve çarpık bir yapılaşma ile karşı karşıyadır. Söz konusu yapılı çevre, yapısal kirlilik boyutuna ulaşmış, kentin narenciye bahçeleri yok olmuş, hatta sıra tarım arazilerine gelmiştir.

Bu kirlilik sadece bitki örtüsünü, kentin açık alanlarını ve özgün dokusunu değil, aynı zamanda da havasını, güneşini, doğal manzarasını ve kent görünümünü de yok etmektedir.

Milyonlarca yılda oluşumunu tamamlayan falezler, yoğun yapılaşmaya maruz bırakılmış ve yok olma tehdidi ile karşı karşıya kalmıştır.

Muratpaşa Belediyesi, kat yükseklikleri belirlenmeyen, sadece “Yapı Yoğunluğu” verilmiş konut alanlarında, yapı yüksekliğinin maksimum 12 KAT şeklinde belirlendiği, 1/1.000 ölçekli Uygulama İmar Planları kararı almış,

bu karar Antalya Büyükşehir Belediyesi tarafından da onanmıştır.

60 Metre Yüksekliğinde Yapıların Önü Açılıyor

Bu planlara askı süresinde yapılan itirazlar, Muratpaşa Belediyesi tarafından reddedilmiş, ancak Antalya Büyükşehir Belediyesi’nin 08.03.2021 gün ve 220 sayılı sayılı kararı ile 12 KAT verilmiş alanlara bu kez,

15 KAT kararı getirilerek ONANMIŞTIR. Yürürlükteki İmar Kanununa göre 15 Katlı Yapının Yüksekliği; 60,00 metre (yüksek yapı) olabilmektedir.

Dumlupınar Bulvarı ve Düden Çayı arasında bulunan ve 23 grup halinde onanan 69 adet 1/1.000 ölçekli İmar Planı paftası, Muratpaşa İlçesini bütünüyle etkilemektedir. Bu kadar büyük bir alanı kapsayan İmar Planı Değişikliği,

plan tadilatı değil ölçek olarak bir “İMAR PLANI REVİZYONU” dur.

Söz konusu 1/1.000 ölçekli Uygulama İmar Planları; İmar Mevzuatı, Planlama Tekniği, Şehircilik İlkeleri, Kamu Yararı ve Kentin Mevcut Yerleşim Özellikleri yönüyle aykırılıklar taşımaktadır.

Alınan Kararlar Aykırılıklar İçeriyor

• Usul Yönünden:

Pandemi nedeniyle, tam kapanma sürecinde adeta yangından mal kaçırır gibi askıya çıkarılan plana, itiraz etme durumu söz konusu olamamıştır.

Yapı yüksekliğinin Yençok:12 kat şeklinde belirlendiği karar, Antalya Büyükşehir Belediyesince onanmıştır. Belediye önceden onadığı planlara karşı yapılan itirazların reddedildiği alt kademe belediyesi olan

Muratpaşa Belediyesi’nin meclis kararını incelerken bu kez, itirazların reddi kararını onaylamak yerine Yapı yüksekliği 15 KAT şeklinde belirlenen 1/1000 Ölçekli Uygulama İmar Planı değişikliği kararını almıştır.

Antalya Büyükşehir Belediyesi bir başka deyişle itirazları incelememiş, daha önce onayladığı planı değiştirmiştir.

Uygulama imar planları, alt kademe belediyeler tarafından hazırlanır, bağlı olduğu Büyükşehir Belediyesince onaylanır. Antalya Büyükşehir Belediyesi usule aykırı şekilde uygulama imar planı kararı almıştır.

• Planların Hazırlanış Biçimi Yönünden:

Askıya çıkan planlarda, “15 kat” verilen yerler ile ilgili olarak; mevcut yapılaşma durumu için hiçbir “Arazi Kullanma” çalışması yapılmamış, cephe aldıkları “İmar Yolları” nın genişlikleri irdelenmemiş,

“Parsel Büyüklükleri” incelenmemiş ve bu plan kararına göre nasıl bir “Yapılaşmanın” ortaya çıkacağı, “Kent Silueti”ni nasıl etkileyeceği konusunda hiçbir çalışma yapılmamıştır.

Açıklama Raporu Ve Plan Notları Nerede?

Bu konuları içeren ve planın tamamlayıcısı olan gerekçeli bir “İmar Planı Açıklama Raporu”na ve “Plan Notları” na da rastlanmamıştır. Bu konuda en göze çarpan hatalar şöyle dir;

1)Yaklaşık 0.80 emsalli yaklaşık 688 m2 büyüklüğündeki bir parsele bile “15 kat” yaklaşık 60 metre yapı yüksekliği kararı getirilmiştir. Bu karar da bize, hiçbir etüt yapılmadan,

bütün konut alanlarına “Şablon Halinde” tek plan kararı olarak getirildiğini göstermektedir.

2)Falezler Antalya'nın Korunması gereken Doğal Değerlerinin başında gelir. Falezler; traverten boşluklu bir yapının deniz ile bağlantısıdır. Statik olarak aşırı yüklenmemesi gerekir.

Nitekim özellikle Şirinyalı Konserve Koyu-Bozkan Petrol arkasında kalan çok katlı yapılarda dahi, zemin suyu sebebiyle birkaç sitede yatmalar meydana gelmiştir.

Lara Kıyı bandında falez yüksekliği değişkendir. Merkeze doğru 25-30 metre iken, Fener'e doğru 40-45 metreye yükselmektedir. Bu “15 kat” 60,00 metre yapı yüksekliği, Falezlere komşu imar adalarında,

ortalama 30,00 metre yüksekliğindeki Falezleri “Bastıran bir Siluet” oluşturacaktır. Bu karar, Mimarlık eğitimini, oran-orantıyı, statik dengeyi, silueti, temel tasarım eğitimini çöpe atan,

yıllarca yapılan hatalara ve eleştirilere gözünü kulağını kapatan, salt ranta yönelik, iki boyutlu ve kolaya kaçan bir düşüncenin ürünüdür.

Dolayısı ile Eski Mezbaha-Lara hattında, Metin Kasapoğlu-İsmet Gökşen-Tekelioğlu- Barınaklar Caddesi altında kalan adalarda kısacası Falezlere 200-300 m yakınlıktaki alan içinde “15 kat” önerilmesi Antalya falezleri için bir cinayettir.

Özellikle Düden Şelalesi çevresinde, hem uçuşları tehlikeye sokacak hem de falezlerin en hassas bölgesinde bir garabete neden olacaktır. Falezlere 200-300 m yakınlıktaki alan içinde yer alan adalara “15 kat” önerilmesi tamamen hatalıdır.

3)Bu hatalar içinde “teknik olarak en tehlikelisi”, arazi kotu 41 metre ile 44 metre arasında değişen, Antalya Askeri ve Sivil Hava Alanı “Uçuş Koridoru ve Mania Kriterleri” içinde kalan

İmar Adalarına da bu kriterler ve “Uçuş Güvenliği” göz önüne alınmadan yine “15 kat” yaklaşık 60 metre yapı yüksekliği verilmiş olmasıdır.

Askıya çıkarılan Planlar, Uçuş Koridoru kalan İmar Adalarda Uçuş Güvenliğini ihlal ettiği için teknik olarak da hatalı hazırlanmıştır. Bu tür planlama çalışması Planlama Tekniği ve Şehircilik İlkelerine tamamen aykırı bulunmaktadır.

• İmar Mevzuatı Yönünden:

Plan Değişikliği Değil İmar Planı Revizyonu

Bu kadar büyük bir alanı kapsayan İmar Planı Değişikliği, ölçek olarak plan değişikliği olmayıp, “İMAR PLANI REVİZYONU” dur.

Mekânsal Planların Yapımına Dair Esaslar Yönetmeliği’nin “İmar Planı Revizyonu ve Değişiklikleri” , “Mekânsal Planların Yapımına Dair Esaslar Araştırma ve Analiz” ,

“Mekânsal Planların Yapımına Dair Esaslar”, “Araştırma ve Analiz ve Plan Raporu” başlıklı maddelerindeki hükümlere uyulmamıştır.

Yençok:12 kat olarak belirlenen Muratpaşa Belediye Meclisi Plan kararında, 12 katın çok yüksek olacağı, dikey bir kentleşme başlayacağı, bu durumun kentin siluetini etkileyeceği gibi mevcut yapılaşma ile aykırılık taşıyacağı,

haksız bir rant oluşturacağı, bu nedenle KAMU YARARINA aykırı olacağı düşünülürken, bu kez Yençok: 15 kata çıkarılmıştır! Kısacası askıya çıkarılan Planlar, İmar Mevzuatına, planlama esaslarına ve şehircilik ilkelerine tamamen aykırı olarak hazırlanmıştır.

• Asgari Bahçe Mesafeleri Yönünden:

Askıya çıkan planlarda “Asgari Bahçe Mesafeleri” olarak, Antalya’nın güneşlenme ve rüzgâr gibi iklimsel koşullarına uygun bir bahçe mesafesi koşulu getirilmediği gibi,

H=60,50 m yüksekliği için getirilmiş olan bahçe mesafeleri ile Antalya’da kışın güneş görmeyen, yazın rüzgâr esintisi almayan ve nemden boğulan bir yapılaşma oluşacaktır.

Bu durum; İmar Kanunu’nun

“Bu Kanun, yerleşme yerleri ile bu yerlerdeki yapılaşmaların; plan, fen, sağlık ve çevre şartlarına uygun teşekkülünü sağlamak amacıyla düzenlenmiştir.” ifadesi ve

“Kat adedi veya bina yüksekliğini artıran imar planı değişiklikleri, yörenin yerleşim özellikleri, dokusu ve kimliği dikkate alınmak suretiyle, şehrin veya alanın yakın çevresinin silueti,

yapıların güneşe göre cephesi ve yönlenmesi özelliklerini olumsuz yönde etkilememesi esas alınarak yapılır.” ifadeleri ile çelişmektedir.

• Yangın Güvenliği ve Söndürme Sistemleri Yönünden:

Yüksek Yapılarda Yangın Tehlikesi

Bugün birçok gelişmiş ülkede yararlanılan en etkili standartlardan biri olan NFPA 101, Life Safety Code'ta yüksekliği on katı geçen veya yüksekliği 22,50 m olan yapılar "Yüksek Yapı" olarak tarif edilmektedir.

Fakat birçok ülkede yüksek yapı alt sınırı 30,00 m olarak alınmaktadır. Yapıların 30,00 metreden itibaren yüksek yapı kabul edilmesinin nedenlerinden biri de, dış taraftan yangına etkili müdahale yapılabilecek uygun olan

en fazla yüksekliğin 30 m olmasındandır. Dünyanın en yüksek yangın merdiveni tam dik konumda iken 60,00 m yüksekliğindedir. Fakat gerek rüzgarın sallaması, gerek uygun zeminin bulunamamasından ve

gerekse tam dik olarak açılamamasından dolayı optimum söndürme yüksekliği 30 metrenin altı alınmaktadır

Yaklaşık 60,00 metre yüksekliğindeki “Yençok 15 kat”, plan kararının, plandaki yol genişlikleri de göz önüne alındığında, askıya çıkan planların Yangın Güvenliği ve Söndürme Sistemleri Yönünden de yanlış olduğu anlaşılmaktadır.

Kentimizde, özellikle 1980’li yıllardan itibaren ilgili belediyeler tarafından uygulanan, ranta dayalı ayrıcalıklı imar düzenlemeleri, yoğun ve çarpık yapılaşmanın en önemli sebebi olmuştur.

Kent siluetine olumsuz etki edecek, ortak akılla üretilmemiş, ilerleyen süreçte mutlak korunması gereken falezler üzerinde zararlar vermesi muhtemel her türlü faaliyetin karşısında örgütsel gücümüzü sonuna kadar kullanacağımızı,

bu alanlarda kamu yararına, şehircilik ilkelerine aykırı her türlü uygulamanın karşısında olacağımızı bildiririz.

Bu bağlamda; Mimarlar Odası Antalya Şubesi olarak, “1/1000 ölçekli Uygulama İmar Planında emsal ve toplam inşaat alanı belirlenip, kat yüksekliği belirlenmeyen konut adalarında kat yüksekliklerinin

Yençok: 15 KAT belirlenmesi ve plan notu eklenmesi” yönünde 1/1000 ölçekli Uygulama İmar Planı kararı alan Antalya Büyükşehir Belediye Meclisinin 08.03.2021 tarih ve 220 Nolu kararının iptali ve

yürütmenin durdurulması amacıyla 04.06.2021 tarihinde, Antalya 3. İdare Mahkemesi’nde ANTALYA BÜYÜKŞEHİR BELEDİYESİ’NE dava açılmıştır.

Değerli Basınımız aracılığı ile halkımızın bilgisine sunarız”