Ali Çandır ‘Enflasyon Şubat'ta Ekside’

DÜŞÜŞ VAR ANCAK SON 12 YILIN ÜZERİNDE

Şubat ayında ülke genelinde beklenenin aksine tüketici fiyat endeksinde (TÜFE) yüzde -0,02, yurt içi üretici fiyat endeksinde (Yİ-ÜFE) ise yüzde -0,20 düşüş gerçekleştiğini belirten Çandır, "Enflasyon yıllık bazda değerlendirildiğinde TÜFE yüzde 8,78, Yİ-ÜFE yüzde 4,47 oranında gerçekleşti.

Bu rakamlara göre bir önceki yılın aynı ayına göre gerçekleşen TÜFE son 12 yıl ortalaması olan yüzde 8,32’nin üzerinde oldu. Bir başka ifadeyle geçtiğimiz ay rakamları aylık bazda sevindirse de yıllık bazda son yılların gerçekleşmelerinden olumsuz yönde ayrıştı. Yine yıllık manşet değerlendirildiğinde geçtiğimiz Şubat gerçekleşmesi son 4 yıl Şubat’ının üzerinde oldu” diye konuştu.

HEDEF İLE GERÇEKLEŞME FARKLI

Uzun süredir hedeflenen ve gerçekleşen enflasyon rakamları arasındaki farka dikkat çeken Ali Çandır, "Bakıyoruz ki neredeyse son 5 yıldır yüzde 5 hedefi konularak ele alınan enflasyon, yılsonuna gelindiğinde hedeften en az 2-3 puan sapmakta ve yüzde 7-8'ler civarında seyretmekte.

Bu ise karar alıcılara karşı güveni zedelemektedir" dedi. Enflasyonda hedef ve gerçekleşme arasındaki farkın, tedirginlikle girilen 2016 yılının ilk aylarında da yaşandığını belirten Çandır, "Yüzde 5 hedefin daha ilk aydan tutturulamayacağı ortaya çıktı.

Ancak Şubat’a gelindiğinde aylık değerin negatifi görmesi sevindirici bir gelişme. Her ne kadar geçtiğimiz ay enflasyon değeri negatif olsa da Ocak ayı içerisinde, hedefi koyan ve aynı zamanda başlıca görevi fiyat istikrarını sağlamak olan Merkez Bankası'nın 2016 yılı tahminini yüzde 7,5 olarak açıklaması, hedefin sapacağının daha başlangıçta ilanı oldu" diye konuştu.

SICAK HAVA GEVŞETTİ

Hava sıcaklıklarının yüksek seyretmesinin ürün bolluğuna neden olduğunu, bunun da enflasyona olumlu etkisine dikkat çeken Çandır, şunları kaydetti:

"Ekonomistlerin aylık bazda Şubat ayı enflasyon beklentisi yüzde 0,30'lar civarında iken, Merkez'in beklentisi piyasadan daha kötümser ve 0,68 idi ancak gerçekleşmenin negatif olması beklentilerin hayli uzağında oldu ve ilgilileri şaşırttı. Bu durum Şubat ayı sıcaklıklarının son dönem ortalamalarının üzerinde olmasıyla ve bunun da en azından tarımsal ürünleri bollaştırmasıyla açıklanabilir.

Ancak Merkez'in yılsonu TÜFE tahmini, her ne kadar yüzde 7,5 olsa da, beklenti anketinden çıkan sonuç bunun da üzerinde ve yüzde 8,48. Bizim bu sonuçtan anladığımız Şubat sevindirse de enflasyon cephesinde işlerin hiç de yolunda gitmediğidir".

BATI AKDENİZ GÜVEN BEKLİYOR

Rusya ile yaşanan sorundan en fazla Batı Akdeniz Bölgesi'nin etkilendiğini belirten Ali Çandır, "Bu süreçte üreten ve ürettiğini dünyaya sunan Batı Akdeniz çiftçisi yaşanan belirsizlikte gözünü Ankara'ya dikti ve adeta 'devlet üreticisinin arkasında' mesajına odaklandı.

Yurt dışı yanında iç pazarda da öncüler arasında yer alan bölgemizin özellikle pazar tezgâhlarının belirleyicisi konumunda olduğu da unutulmamalı" diye konuştu. Şubat ayında Batı Akdeniz Bölgesi’nde tüketici fiyatlarındaki artışa dikkat çeken Çandır, "Fiyatların aylık artış oranı yüzde 0,20, yıllık artış oranı ise yüzde 8,91 oldu.

Bölgenin bir önceki enflasyon rakamının yüzde 1,51 olduğu düşünüldüğünde Şubat ayındaki rakam bunun altında olması bölgemiz için belki umut verici sayılabilir. Ancak Şubat ayındaki bölgesel fiyat artışı yıllık bazda ülke ortalamasının üzerinde olması, bölgemizin nispeten daha pahalıya yaşam sürdüğünün bir karşılığıdır" değerlendirmesinde bulundu.

KEMİKLEŞMENİN ÖNÜNE ÜRETİMLE GEÇİLİR

Aylık bazda üreticinin maliyetlerini yansıtan Yİ-ÜFE rakamının düşme oranın TÜFE'den daha fazla olduğuna da değinen Çandır, bu durumun önümüzdeki dönemde fiyat azalışlarının habercisi olabileceğini söyledi. Çandır, "Eğer söz konusu durum birkaç ay sürdürülebilirse, Merkez tahminini aşağı yönlü revize edecektir. Ancak tersi durumda, mevcut duruma kurların maliyet artışı yoluyla yapacağı olumsuz etki eklenirse, fiyat artışlarının yüzde 8'ler civarındaki yapışkanlığı adeta kemikleşecektir.

Negatif faizle borçlanıp yüksek faizle kredi sunan bankacılık kesiminin desteklediği talebin neden olduğu fiyat artışları da bu kemikleşmeyi beslemekte" diye konuştu. Çandır, enflasyonda kemikleşmenin önüne sorunların açıkça ortaya konulup, üretici ile sanayicilerin desteklenmesiyle geçilebileceğini söyledi.

HOŞNUTSUZLUK ENDEKSİ ARTIYOR

Hoşnutsuzluk endeksinin git gide arttığını ve yatırım iştahını frenlediğini kaydeden Çandır, şu değerlendirme bulundu:

"Zira bugün bakıyoruz ki imalat sanayideki maliyet artışlarını yansıtan çekirdek enflasyon, yüzde 2-3 ideal oranların kat be kat üzerinde gerçekleşerek yüzde 10'lara yaklaşmış. Bizler bunun vakit kaybedilmeden çözümlenmesinin şart ve öncelikli olduğunu düşüyoruz. Aksi takdirde istihdam yaratmayan büyüme hastalığına reçete bulmakta zorlanan ülkemizde tüm fatura yine tarıma kesilecek ve söz konusu durum yıllarca sürecektir.

En azından kısa dönemde birbirine zıt ilerlemesi beklenen enflasyon ve işsizlik, yönü aynı olmak üzere paralel hareket etmektedir. Yani gün itibariyle bu iki makroekonomik değişkenin toplamından oluşan hoşnutsuzluk endeksi, beklentinin tersine çıkan Şubat enflasyonu dışarıda bırakılırsa, git gide artmakta ki bu da tüm aktörleri tedirgin etmekte ve yatırım iştahının frenlenmesine neden olmaktadır."